Sự phát triển của sàn thương mại điện tử đã ảnh hưởng thế nào đối môi trường toàn cầu?

Sự phát triển của sàn thương mại điện tử đã ảnh hưởng thế nào đối môi trường toàn cầu?

Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động về môi trường và nền kinh tế hậu đại dịch Covid-19, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) đã trở nên phát triển hơn bao giờ hết, đặc biệt là trong thời kỳ Công nghệ thông tin (CNTT) giữ một vai trò quan trọng đối với hoạt động vận hành doanh nghiệp.

1. Hậu Covid-19 và sự thịnh hành của sàn thương mại điện tử.

Covid-19 là đại dịch toàn cầu có tác động mạnh mẽ nhất làm thay đổi toàn bộ nền kinh tế – xã hội nhân loại kể từ đại chiến thế giới thứ 2 theo đánh giá của các chuyên gia. Xuyên suốt quãng thời gian giãn cách xã hội do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp đã buộc phải chuyển qua mô hình kinh doanh từ trực tiếp sang trực tuyến theo yêu cầu của pháp luật. Và mô hình kinh doanh trực tuyến đã hoàn toàn thay đổi hành vi của người tiêu dùng kể từ đó. Đại dịch Covid-19 kết thúc cũng là lúc con người hình thành thói quen mua hàng mới thay vì mua sắm trực tiếp tại cửa hàng.

Theo Savills, sự tăng trưởng theo cấp số nhân của thương mại điện tử và lĩnh vực mua sắm trực tuyến đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể về sản xuất, vận chuyển hàng hóa và giao thông trên toàn thế giới. Việc mở rộng này đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể các lô hàng xuyên biên giới trên khắp Liên minh Châu u (EU), với hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới năm 2021 đã tăng thêm 17% so với năm 2020, tương đương với doanh thu 171 tỷ Euro. Theo báo cáo của Statista, trong thời gian xảy ra diễn biến phức tạp do ảnh hưởng của Covid-19, lượng người tiêu dùng ở Vương quốc Anh (UK) đã báo cáo những thay đổi trong hành vi mua sắm trực tuyến của họ. Cụ thể, vào tháng 3 năm 2020, khoảng 40% người mua sắm ở Vương quốc Anh cho biết họ đã mua sắm trực tuyến nhiều hơn so với trước đại dịch coronavirus (Covid-19). Tuy nhiên, đến tháng 2 năm 2021, tỷ lệ này đã tăng lên khoảng 75%. Tương tự, mua sắm ngoại tuyến đã giảm trong khoảng thời gian được phân tích. Bên cạnh đó, kinh doanh trực tuyến cũng đã đem lại những lợi ích liên quan tới môi trường. Tại Paris, những ngày giãn cách xã hội đã trả lại bầu không khí trong lành nhất cho thành phố so với cùng kỳ nhiều năm, và tốt nhất từ đầu năm 2020 đến nay. Theo Mạng lưới quản lý chất lượng không khí AirParif cho Paris, chỉ cần vỏn vẹn 2 ngày giới nghiêm, Airparif nhận thấy không khí cải thiện 20-30%, với lượng khí thải NO2 giảm hơn 60%.

Trước đó, Ấn Độ đã có 5 lần nằm trong danh sách các quốc gia có chất lượng không khí ở thường vượt ngưỡng an toàn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Mỗi năm, nước này ghi nhận trung bình từ 1-1,5 triệu ca tử vong do các căn bệnh có nguyên nhân từ ô nhiễm không khí. Năm 2019, AirVisual công bố danh sách 30 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, trong đó Ấn Độ có tới 21 thành phố. Tuy nhiên, chỉ trong ngày đầu tiên giới nghiêm, lượng bụi PM10 trong không khí ở nhiều địa phương, trong đó có Delhi, giảm 44%. Bên cạnh đó, 85 thành phố lớn trên cả nước đã ghi nhận bầu không khí sạch hơn chỉ sau một tuần hạn chế tiếp xúc xã hội.

Nhưng liệu kinh doanh online có thật sự “sạch” như vậy?

Không thể phủ nhận rằng ảnh hưởng của các doanh nghiệp thương mại nhìn chung thấp hơn so với các doanh nghiệp bán lẻ truyền thống bởi sự phổ biến rộng rãi cùng sự tiện lợi chỉ sau một cú click. Chỉ trong một thời gian ngắn các sàn TMĐT đã chiếm hơn 18% doanh số bán lẻ trên toàn thế giới. Tuy vậy, khâu cuối cùng trong quá trình kinh doanh vẫn phụ thuộc rất nhiều vào ngành vận tải và hậu cần, vốn là ngành phát thải carbon lớn nhất ở Hoa Kỳ – chiếm 29% tổng sản lượng bán lẻ toàn cầu. Do đó, điều quan trọng đối với các công ty thương mại điện tử là tận dụng ảnh hưởng của mình để khử carbon trong chuỗi cung ứng của họ đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của lĩnh vực bán lẻ trực tuyến.

2. Giải pháp nào cho một môi trường xanh?

Hình 1: Các giải pháp cho 1 môi trường xanh

2.1. Sử dụng bao bì đóng gói thân thiện với môi trường

Cắt giảm sử dụng bao bì cấp 1 (chai nhựa, túi nylon,…) thông qua bao bì có thể tái sử dụng và tái chế là một bước cơ bản mà các doanh nghiệp thương mại điện tử phải thực hiện trong hành trình khử carbon của mình. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp thương mại điện tử sẽ nhận ra sự tiết kiệm chi phí và giảm lãng phí rất lớn trong quá trình chuyển sang bao bì sử dụng nhiều lần bởi tính chất bền vững và ít tốn kém hơn.

Hình 2: Sử dụng bao bì đóng gói thân thiện với môi trường

2.2. Quản lý phát thải phạm vi 3

Mọi hoạt động trong chuỗi cung ứng của một công ty thương mại điện tử từ tìm nguồn cung ứng nguyên liệu thô đến phân phối đều có thể chiếm phần lớn hoạt động của công ty đó và do đó chiếm một phần rất lớn trong tác động carbon của công ty đó. Tuy nhiên, đây lại không phải là mối quan tâm lớn nhất trong các mục tiêu kinh doanh, vì vậy chuỗi cung ứng thường không được kiểm soát chặt chẽ. Do đó, các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể dễ dàng bỏ qua lượng khí thải carbon trong chuỗi cung ứng của họ. Lượng khí thải này có thể lớn hơn 11,4 lần so với lượng khí thải hoạt động. Điều đáng lo ngại hơn nữa là việc mua hàng trực tuyến sẽ tăng vọt trong những năm tới, điều này sẽ khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, để chiến lược ESG thành công thì giám sát lượng khí thải carbon của công ty là điều bắt buộc.

2.3. Giảm thiểu phát thải phạm vi 3 và tăng hiệu suất của nhà cung ứng

Các doanh nghiệp thương mại điện tử phải vạch ra và phân tích chuỗi cung ứng của mình để hiểu phần lớn lượng khí thải của họ đến từ đâu. Khi làm như vậy, nguồn gốc của hàng hóa và phương thức vận chuyển của chúng có thể được đánh giá thêm. Ví dụ: một doanh nghiệp thương mại điện tử có thể giảm lượng khí thải CO2 tới 25 lần thông qua việc chọn mua sản phẩm với số lượng lớn và lưu trữ chúng trong kho thay vì thường xuyên đặt hàng sản phẩm qua đường hàng không quốc tế. Hơn nữa, các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể tận dụng tầm ảnh hưởng to lớn của mình thông qua việc khuyến khích các nhà cung cấp của họ thực hiện các hoạt động bền vững. Các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể cắt giảm 30% lượng khí thải tổng thể của chuỗi cung ứng thông qua những thay đổi trong hoạt động, chẳng hạn như mua giải pháp thay thế năng lượng ít carbon. Do đó, việc ưu tiên hiệu quả trong mọi quy trình hoạt động – như đảm bảo tải trọng hàng hóa tối đa – là điều tối quan trọng để thực hiện hiệu quả chiến lược bền vững.

2.4. Tối ưu hóa dịch vụ số hóa và phân phối

Trong thời đại kỹ thuật số phát triển nhanh chóng ngày nay, các doanh nghiệp thương mại điện tử phải ưu tiên tính bền vững và nỗ lực trong công cuộc cắt giảm phát thải phạm vi 3. Hai chiến lược quan trọng có thể giúp các doanh nghiệp loại bỏ carbon trong hoạt động doanh nghiệp là triển khai các dịch vụ phân phối trung hòa carbon và tận dụng công nghệ để hiểu tác động môi trường của sản phẩm của họ.

Hình 3: Tối ưu hóa dịch vụ phân phối giúp trung hòa carbon

Dịch vụ giao hàng trung hòa carbon là một thành phần thiết yếu của chiến lược thương mại điện tử bền vững. Bằng cách hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ giao hàng để bù đắp lượng khí thải carbon hoặc sử dụng phương tiện chạy bằng điện hoặc nhiên liệu thay thế, các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể giảm đáng kể tác động đến môi trường. Các công ty nên tìm kiếm các đối tác phân phối có chung cam kết về tính bền vững và minh bạch về nỗ lực giảm thiểu lượng khí thải carbon của họ. Ngoài ra, các doanh nghiệp thương mại điện tử nên dựa vào công nghệ để hiểu rõ hơn về dấu chân môi trường của sản phẩm của mình. Các giải pháp và công cụ phần mềm tiên tiến có thể giúp doanh nghiệp phân tích và theo dõi lượng khí thải liên quan đến quá trình sản xuất, vận chuyển và thải bỏ sản phẩm của mình. Bằng cách hiểu rõ hơn về vòng đời của sản phẩm, các công ty có thể xác định các lĩnh vực cần cải thiện và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu để giảm tác động tổng thể đến môi trường. Việc sử dụng các công cụ kỹ thuật số cũng có thể cho phép các doanh nghiệp thương mại điện tử hợp tác với các nhà cung cấp và khuyến khích áp dụng các hoạt động bền vững trong toàn bộ chuỗi cung ứng của họ. Bằng cách cộng tác với các nhà cung cấp, doanh nghiệp có thể xác định các lĩnh vực có thể giảm lượng khí thải, chẳng hạn như trong quy trình sản xuất hoặc phương thức vận chuyển.

Khi các quy chuẩn về ESG tiếp tục phát triển và nhu cầu về các hoạt động bền vững ngày càng tăng, các doanh nghiệp thương mại điện tử phải đón đầu xu hướng và thực hiện các bước chủ động để khử carbon trong hoạt động của mình. Bằng cách áp dụng các dịch vụ phân phối carbon trung tính và sử dụng công nghệ để hiểu tác động môi trường của sản phẩm của mình, các công ty có thể giảm lượng khí thải carbon một cách hiệu quả, đáp ứng các yêu cầu quy định và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng về các hoạt động bền vững. Cuối cùng, việc ưu tiên tính bền vững trong mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng là rất quan trọng cho sự thành công lâu dài của các doanh nghiệp thương mại điện tử trong một thế giới ngày càng có ý thức về môi trường.

3. Kết luận

Tóm lại, sự mở rộng nhanh chóng của thương mại điện tử và mua sắm trực tuyến đã có tác động đáng kể đến môi trường, đặc biệt là thông qua sản xuất, đóng gói và phân phối hàng hóa. Khi lĩnh vực này tiếp tục phát triển, các doanh nghiệp thương mại điện tử phải ưu tiên tính bền vững trong chuỗi cung ứng của mình và áp dụng các chiến lược để giảm lượng khí thải carbon. Các bước chính bao gồm sử dụng bao bì bền vững, giám sát và giảm lượng khí thải phạm vi 3, tăng hiệu quả của chuỗi cung ứng và áp dụng các dịch vụ giao hàng trung hòa carbon.

Nghiên cứu nổi bật
01. Phát triển năng lượng tái tạo trong ngành nông nghiệp 02. Khu công nghiệp sinh thái: Định hướng đến bức tranh tương lai xanh và bền vững (Kỳ 02) 03. Sinh khối thay thế nguồn năng lượng sử dụng trong nhà máy F&B 04. Tiềm năng phát triển nền kinh tế Hydrogen xanh (Green Hydrogen)
Đăng kí theo dõi ngay!
Cập nhật những xu hướng và phân tích mới nhất về chuyển đổi số với các bản tin điện tử của FPT.